صفحه محصول - بررسي روش تفسيري احسن الحديث

توضیحات

در اين پژوهش روش تفسيري استاد سيد علي اكبر قريشي ‹‹ احسن الحديث ›› مورد بررسي قرار گرفته و مطالب آن در مقدمه و سه فصل تنظيم گرديده است .
در مقدمه مطالبي در مورد تعريف موضوع ، بيان اهميت موضوع ، پيشينة موضوع ، بيان روش تحقيق و . . . بيان شده است .
فصل اول :‌ كليات
كه شامل دو بخش است ، ابتدا زندگي نامه مؤلف براساس منابع موجود گزارش شده و در بخش دوم منابع مورد استناد مفسر و سپس توصيف از روش ‹‹ احسن الحديث ›› ارائه گرديده است .
فصل دوم :
از مباني ، روش و گرايش هاي تفسيري سخن گفته ايم كه اصلي ترين و محوري ترين فصل تحقيق است و شامل سه بخش مي شود :‌
بخش اول مربوط به مباني تفسيري احسن الحديث است و ابتدا دو واژة ‹‹ تفسير ›› و ‹‹تأويل ›› و مباحث پيرامون آن ، مورد بررسي قرار گرفته و به ديدگاه مفسر در اين زمينه پرداخته شده است و سپس مباني تفسيري احسن الحديث نظير حجيت ظواهر قرآن ، بواطن و وحياني بودن الفاظ قرآن مطرح شده است .
در بخش دوم به روش تفسيري احسن الحديث پرداخته شده است و با توجه به عمده ترين مستندات مورد تفسير يعني قرآن ، سنت و قواعد ادبي و زباني و نحوه كار گيري اين مستندات مورد ارزيابي قرار گرفته است .
در بخش سوم به گرايش تفسيري احسن الحديث اختصاص دارد و مهمترين گرايش هاي مفسر همچون هدايتي و تربيتي ، علمي و اجتماعي به پژوهش نهاده شده است و بالاخره در فصل سوم عمده ترين مباحث علوم قرآني در تفسير احسن الحديث مورد بررسي قرار گرفته كه عبارتند از : اعجاز قرآن ، تحريف نا پذيري قرآن كريم ، محكم و متشابه و نسخ در قرآن .

خداوند متعال پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله را مفسر قرآن معرفي كرد . اصحاب پيامبر صلي الله عليه و آله كه زبانشان عربي بود ، قرآن را مي فهميدند ، چرا كه قرآن به زبان آنها نازل شده بود . اما با وجود اين هم زباني ، اختلاف نظرهاي بسياري داشتند كه پس از پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله به مرور ظهور پيدا كرد . گاهي نيز اصحاب به برخي معاني دست نمي يافتند و به خود پيامبر صلي الله عليه و آله كه اولين مفسر بود ، رجوع مي كردند و پس از او نيز به اصحاب برجسته اي چون حضرت علي عليه السلام ، ابن عباس ، ابن مسعود و . . . مراجعه مي كردند به همين دليل ، از همان زمان به پيدايش ‹‹ علم تفسير ›› منجر شد . از اين رو علم تفسير قرآن يكي از مهم ترين علومي است كه دچار تحولات گوناگون شده است . تا جايي كه پس از خود تفسير ، مفسرين به بررسي مباني و روش هاي تفسيري ، مفسرين پرداخته اند ، زيرا در ميان مباحث علوم قرآني ، بحث از روش هاي تفسيري جايگاه خاصي به خود اختصاص داده است و پيدايش شيوه هاي مختلف تفسيري و به كار گيري مباني گوناگون در تفسير قرآن كريم ، زمينه طرح اين بحث ضروري را در علوم قرآني به وجود آورده است . با توجه به اهميت موضوع روش هاي مفسران و جايگاه ويژه اي كه در ميان مباحث علوم قرآني به خود اختصاص داده است ، در اين رساله به تبيين روش تفسيري ‹‹ تفسير احسن الحديث › از مؤلف معاصر ‹‹ سيد علي اكبر قريشي ›› پرداخته ايم . با مراجعه اي كه به پايگاه هاي اطلاع رساني و منابع مختلف شد ، در مورد اين تفسير كار جدي صورت نگرفته است . تنها در برخي از كتاب ها و مجلة حوزه به معرفي اين تفسير پرداخته شده است و به عنوان نمونه به مواردي از آن اشاره مي شود :
المفسرون و حياتهم و منهجهم محمد علي ايازي ، نگاهي به قرآن قريشي ، سير تطور تفاسير شيعه محمد علي ايازي ، دانشنامه قرآن بهاء الدين خرمشاهي ، آشنايي با قرآن پژوهان ايران حسن پيري . روش تحقيق در اين پژوهش به شيوه كتابخانه اي است و در قم بيشترين بهره را از كتابخانه تخصصي مركز فرهنگ و معارف قرآن بردم اما با كمال تأسف و با اين همه اهميت ، تلاش هاي در خور توجهي در جهت معرفي و بازشناسي اين روشها به چشم نمي خورد . اين تفسير گران سنگ را به هدف تبيين مباني ، روش و گرايش هاي تفسيري مفسر ، و نيز بررسي مباحث علوم قرآني آن برگزيديم . اميد است خداوند منان ، اين بنده حقير را مورد هدايت و رحمت قرار دهد .

و الله المستعان

فهرست مطالب
مقدمه
فصل اول :‌ كليات 1
بخش اول
1- 1- 1 زندگي نامة مؤلف 4
1- 1- 2 اساتيد 5
1- 1- 3 آثار قرآن پژوهي قريشي 5
1- 1- 4 توصيف مختصر برخي آثار 6
1 . الاخلاق و الآداب 6
2 . المعجم المهروس لا لفاظ الصحيفه الكامليه 7
3 . خاندان وحي در زندگاني چهارده معصوم عليه السلام 7
بخش دوم
1- 2- 1 منابع تفسير احسن الحديث 8
1- 2- 1- 1 منابع تفسيري 8
1- 2- 1- 2 منابع حديثي و روايي 16
1- 2- 1- 3 منابع لغوي 16
1- 2- 2 توصيف مختصري از تفسير احسن الحديث 17
فصل دوم : مباني ، روش و گرايش تفسيري احسن الحديث
بخش اول : مباني تفسير
الف . تفسير
1 . معناي لغوي تفسير 19
2 . معناي اصطلاحي تفسير 20
3 . ضرورت تفسير 21
4 . تفسير به رأي 22
ب . تأويل
1 . معناي لغوي و اصطلاحي تأويل 23
2 . كاربرد و معناي تأويل 24
3. آيات تاويل و نظر مفسر احسن الحديث 24
4 . تفاوت تفسير و تأويل 26
2- 1 مباني تفسيري احسن الحديث 28
2- 1- 1 مجيت ظواهر قرآن 28
2- 1- 2 بواطن قرآن 32
2- 1- 3 وحياني بودن الفاظ قرآن 34
بخش دوم
2- 2- روش تفسيري احسن الحديث 35
2- 2- 1- استنادات به قرآن 36
الف . سياق 37
ب . سياق متشابه 38
2- 2- 2استناد به روايات 40
1 . روايات مورد استفاده در مصداق آيه 40
2 . روايات مورد استفاده در استنباط حكم فقهي آيه 41
3 . روايات مورد استفاده در تاويل آيات 41
4 . روايات مورد استفاده در تفصيل و تبيين آيه 42
2- 2- 3 قواعد ادبي- زباني 43
2- 2- 3- 1 لغت 43
2- 2- 3- 2 صرف و نحو 44
2- 3 گرايش تفسيري احسن الحديث 47
2- 3- 1 جهت گيري هدايتي- تربيتي 48
2- 3- 2 جهت گيري علمي 51
2- 3- 3 جهت گيري اجتماعي 53
فصل سوم : مباحث علوم قرآني در احسن الحديث
3-1 حروف مقطعه در قرآن 58
3-1-1 تفسيرهاي مختلف راجع به حروف مقطعه در قرآن 60
3-1-2 ديدگاه صاحب تفسير احسن الحديث راجع به حروف مقطعه در قرآن 62
3- 2 اعجاز قرآن 65
3- 2- 1 اعجاز در لغت و اصطلاح 65
3- 2- 2 آيات تحدي 65
3- 2- 3 صرفه در اعجاز قرآن 67
3- 2- 4 وجوه اعجاز قرآن 70
3- 2- 5 فصاحت و بلاغت 70
3- 2- 6 اخبار از غيب 71
3- 2- 7 اعجاز در عدم اختلاف و هماهنگي در آيات قرآن 73
3- 3 تحريف نا پذيري قرآن كريم 74
3- 3- 1 مفهوم تحريف از ديدگاه لغويان 74
3- 3- 2 تحريف در اصطلاح 75
3- 3- 3 تحريف داراي اقسامي است كه ذيلا به آن اشاره مي شود . 75
3- 3- 4 دلايل و شواهد تحريف ناپذيري قرآن 77
3- 3- 5 بررسي ديدگاه مفسر احسن الحديث درباره تحريف ناپذيري قرآن در ذيل برخي آيات . 79
3- 4 محكم و متشابه 80
3-4-1 معناي لغوي احكام و تشابه 81
3- 4- 2 تعريف محكم و متشابه 81
3- 4-3 ديدگاه صاحب تفسير احسن الحديث راجع محكم و متشابه 82
3- 4- 4 بررسي تفسير چند نمونه از متشابهات در تفسير احسن الحديث . 84
3- 5 نسخ در قرآن 85
3- 5- 1 معناي لغوي و اصطلاحي نسخ 86
3- 5- 2 انواع نسخ 87
3- 5- 2- 1 نسخ تلاوت بدون حكم 87
3- 5- 2- 2 نسخ حكم و تلاوت 87
3- 5- 2- 3 نسخ حكم بدون تلاوت 88
3- 5- 3 ابعاد نسخ از ديدگاه مفسر احسن الحديث و ذكر نمونه هايي از آن 88
3- 5- 4 برخي از آياتي كه قريشي نسخ آنها را نپذيرفته است . 90
3-6 جمع در قران 92
3-6-1 موارد استعمال واژه جمع 92
3-6-2 ادله معتقدان به جمع آوري قرآن پس از رحلت پيامبر صلي اله عليه و آله 93
3-6-3 ادله معتقدان به جمع آوري قرآن قبل از رحلت پيامبر صلي اله عليه و آله 96
3-6-4 جمع آوري قرآن توسط حضرت علي عليه السلام 99
3-6-5 ديدگاه صاحب احسن الحديث راجع به جمع قرآن 100
3-6-6 جمع آوري قرآن در زمان ابوبكر به دست زيد بن ثابت 103
3-6-7 جمع آوري در زمان خليفه سوم عثمان 105
منابع عربي 116
منابع فارسي 117
چكيده انگليسي 120

بررسي روش تفسيري احسن الحديث

فایل های دیگر این دسته

بررسی موضوع طلاق به زبان عربی

نگاهی به زندگی و آثار ناصیف یازجی و بررسی مقامات و دیوان

سیر تدوین معاجم و واژه‌نامه‌های عربی به عربی از قبل از اسلام تاكنون

اقوالُ عُلماءِ اللغه حول الترادف في اللغه العربيه و ذكر نماذجَ من الترادف

ضرب المثل هاي مشترك ميان سه زبان عربي، فارسي و انگليسي

بررسي روش تفسيري احسن الحديث

شاعر بزرگ مولوی

عبدالرزاق کاشانی

سبك شناسي كشف المحجوب

تاریخ ادبیات فارسی معاصر

مجوزها،گواهینامه ها و بانکهای همکار